Năm 2025, Bộ Tài chính đề xuất nâng mức doanh thu miễn thuế — tức ngưỡng doanh thu trước khi hộ kinh doanh phải bắt đầu chịu thuế — lên 500 triệu đồng/năm, thay cho mức cũ khoảng 100-200 triệu đồng/năm. Theo đề xuất, hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 0 đến 500 triệu đồng/năm sẽ không phải nộp thuế; doanh thu vượt ngưỡng này mới tính thuế — hoặc nếu xác định được chi phí, hộ kinh doanh sẽ nộp thuế trên phần lợi nhuận theo thu nhập thực tế.
Với thay đổi này, theo số liệu đến tháng 10/2025, cả nước có hơn 2,54 triệu hộ kinh doanh thường xuyên; nếu áp dụng ngưỡng mới, khoảng 2,3 triệu hộ — tức khoảng 90% — sẽ được miễn thuế.
Tuy nhiên, không ít hộ kinh doanh và chuyên gia cho rằng dù 500 triệu đồng là bước đi đúng hướng, con số này vẫn chưa sát thực tế, bởi chi phí, lạm phát và biên lợi nhuận thực tế đang ngày càng tăng.
Một chủ tạp hóa ở Hà Nội chia sẻ: doanh thu 600-700 triệu đồng/năm, nhưng do biên lợi nhuận mỏng, lợi nhuận thực chỉ vào khoảng 70-80 triệu đồng. Với chi phí cao — từ nhập hàng, thuê mặt bằng, chi phí sinh hoạt — mức 500 triệu đồng doanh thu chịu thuế vẫn khiến hộ này khó “thở”.
Tương tự, một cửa hàng sửa chữa thiết bị điện tử có doanh thu khoảng 1 tỷ đồng/năm, nhưng sau khi trừ chi phí linh kiện, thuê mặt bằng và nhân công, lợi nhuận thực rất thấp hoặc có tháng hòa vốn. Với biên lợi nhuận thấp — chỉ 7-10% — mức ngưỡng 500 triệu có thể khiến hộ kinh doanh phải đóng thuế dù lợi nhuận ròng rất nhỏ.
Bởi vậy, nhiều ý kiến cho rằng ngưỡng chịu thuế nên được cân nhắc nâng cao hơn — có thể lên 750 triệu hoặc 1 tỷ đồng — để phù hợp với chi phí sinh hoạt, chi phí đầu vào và biên lợi nhuận ngày càng co hẹp của hộ kinh doanh.
Vì sao 500 triệu đồng vẫn chưa sát thực tế
Việc áp một ngưỡng “chung” cho hộ kinh doanh — bất kể ngành nghề, chi phí, biên lợi nhuận — dễ dẫn tới tình trạng bất hợp lý. Với ngành có biên lợi nhuận thấp, chi phí đầu vào cao (như sửa chữa, tạp hóa, bán lẻ), doanh thu 500-600 triệu chưa chắc đã tạo ra lợi nhuận đủ để chịu thuế mà vẫn đảm bảo cuộc sống.
Trong bối cảnh chi phí đầu vào, chi phí thuê mặt bằng, chi phí sinh hoạt, vật tư… tăng mạnh, việc chỉ xét doanh thu mà không xét chi phí — hoặc xét chi phí nhưng mức trừ cố định quá thấp — chưa phản ánh được lợi nhuận thực tế của hộ kinh doanh.
Hơn nữa, hộ kinh doanh có lúc lợi nhuận rất bấp bênh, thậm chí hòa vốn hoặc lỗ trong nhiều tháng. Áp ngưỡng doanh thu cố định mà không tính tới chi phí dễ khiến họ phải nộp thuế dù thực ra không có lợi nhuận — điều bất công khi so sánh với người lao động ổn định có thu nhập từ tiền lương.
Ngoài ra, cũng có bất cập khi áp chung một ngưỡng thuế cho mọi ngành nghề và mọi khu vực — từ nông thôn, ngoại thành đến nội thành, nơi chi phí thuê mặt bằng, chi phí sinh hoạt khác nhau.
Tìm hiểu: https://topi.vn/chi-bao-ichimoku.html
Giải pháp để ngưỡng thuế sát thực hơn
Chính sách thuế cần linh hoạt hơn, thay vì áp một ngưỡng cố định áp dụng cho tất cả hộ kinh doanh. Có thể cân nhắc:
-
Phân theo ngành nghề — với hộ kinh doanh lợi nhuận thấp hoặc chi phí đầu vào cao nên có ngưỡng doanh thu chịu thuế cao hơn.
-
Tính theo lợi nhuận thực — tức là tính thuế trên doanh thu sau khi trừ chi phí hợp lý — để không tạo gánh nặng thuế cho những hộ lợi nhuận nhỏ hoặc hòa vốn.
-
Điều chỉnh periodic theo lạm phát, chi phí sinh hoạt, chi phí đầu vào để ngưỡng thuế không bị “đứng yên” trong khi chi phí tăng mạnh.
-
Có mức khấu trừ hoặc miễn thuế cho hộ kinh doanh nhỏ, hộ mới khởi nghiệp, hộ ở khu vực nông thôn — nhằm hỗ trợ người dân, khuyến khích kinh doanh hợp pháp, minh bạch.
Kết luận
Việc nâng ngưỡng doanh thu miễn/miễn thuế lên 500 triệu đồng/năm theo đề xuất của Bộ Tài chính là tín hiệu tích cực, thể hiện nỗ lực giảm bớt gánh nặng cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Nhưng thực tế chi phí, biên lợi nhuận và áp lực chi tiêu của người dân hiện nay khiến mức 500 triệu đồng vẫn còn khá “mềm” nếu muốn đảm bảo cuộc sống và công bằng với người lao động có thu nhập ổn định.
Để chính sách thuế thực sự hỗ trợ hộ kinh doanh và phù hợp với biến động kinh tế — chi phí, lạm phát, biên lợi nhuận — Nhà nước nên xem xét nâng ngưỡng cao hơn hoặc áp dụng phương thức tính thuế dựa trên lợi nhuận thực thay vì doanh thu.
