Hàng trăm năm lịch sử
Lễ hội đua ngựa ở huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai ra đời đã lâu, ko người nào biết đúng đắn năm nào. song, theo những cụ già dân tộc Tày và Mông, tục cưỡi ngựa của đồng bào đã mang từ mấy đời nay. ban sơ, hoạt động này chỉ là một cuộc diễu hành, sau đó nhiều thanh niên đã cưỡi ngựa chạy những cuộc thi để tiêu khiển và minh chứng phiên bản thân với những cô gái.
Vào những năm đầu của thế kỷ XX, lễ diễu hành ngựa được tổ chức vào trong ngày Giáp Ngọ của tuần thứ nhất hoặc thứ nhị sau Tết Nguyên đán để cầu màu đỏ may mắn và một năm thế hệ làm ăn bội thu. Sau lễ diễu hành là những hoạt động vui chơi, đua ngựa, bắn súng được tổ chức và định kỳ vào trong ngày Giáp Ngọ sau Tết Nguyên đán, những dân tộc đua nhau về dự.
Sau đó, nhận thấy những cuộc thi cưỡi ngựa và chạy của những kỵ sĩ càng ngày càng lôi cuốn nhiều người xem nên đại diện những làng mở đầu tổ chức đua cho mỗi cá nhân. Đây cũng khá được coi là tiền thân của lễ hội đua ngựa sau này của huyện Bắc Hà.
Ở thời đoạn sau, tiếp nối truyền thống đua ngựa của đồng bào những dân tộc, những năm 1960 – 1975, Huyện đội Bắc Hà mở đầu tổ chức thi bắn ngựa, huấn luyện đội viên và hoạt động này. duy trì tới cuối những năm 80 của thế kỷ XX.
Theo ông Vàng Văn Xiếu (SN 1943, dân tộc Tày, trú tại thôn Nà Lốc, xã Tà Chải, thị trấn Bắc Hà) cho biết thêm: “Trong cuộc thi bắn ngựa do Huyện đội tổ chức năm 1972, mang rất nhiều Thanh niên tham dự, nhiều người thi đấu giỏi, vừa cưỡi ngựa, vừa bắn súng rất giỏi nên đạt nhiều phần thưởng, hiện bên trên địa bàn huyện mang nhị vị cao niên tham dự giải năm 1972 còn sống ”. .
Ông Tiêu hồi ức về tuổi xanh của tôi: “từ thời điểm năm 20 tuổi, tôi đã rất thành thục đua ngựa và bắn súng, lúc huyện đội tổ chức giải, những đội đua đều nhiệt tình tham dự, kéo dãn dài hết cỡ. Ngày. thành công cuộc đua ngựa, tôi nhận được một chiếc áo len ấm làm phần thưởng, tôi ko biết nó trị giá bao nhiêu nhưng tôi rất thích nó, và con ngựa của tôi đã giành được 3kg ngô. Sau cuộc đua, mỗi cá nhân. bữa ăn và sau đó trở về. “
lúc xuống chợ, đây là dịp để những chàng trai trổ tài cưỡi ngựa, đua ngựa. Sau cuộc đua, người thua cuộc sẽ phải trả tiền rượu, người thắng cuộc sẽ được mời ăn thang co, nhâm nhi những ly rượu ngô cay cay vốn là đặc sản nơi đây. Cứ như vậy, cưỡi ngựa là thói quen hằng ngày của người dân Bắc Hà.
Năm 2007, UBND huyện Bắc Hà đã khôi phục lễ hội đua ngựa truyền thống của dân tộc và tổ chức thường niên. Đây cũng chính là hoạt động gắn kèm với phát triển du ngoạn của địa phương, từ đó lôi cuốn dân phượt bên trên địa bàn huyện và những địa phương phụ cận tham dự, tạo thành ngày hội văn hóa, Sport và du ngoạn tỏa nắng rực rỡ của Bắc Bộ. Hạ vào mùa hè hàng năm.
Năm 2021, Lễ hội đua ngựa Bắc Hà được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Hiệp sĩ vô địch nhiều năm liền
Đối với những gia đình vùng cao, con ngựa vừa là phương tiện đi lại, vừa sử dụng để chở hàng, chở phân leo núi đá nhưng mà dường như ko tồn tại ngựa thì việc sinh sản của gia đình gặp rất nhiều khó khăn. Đối với người miền xuôi, con trâu là con vật đứng đầu tài lộc của chúng ta, nhưng do ở bên trên địa thế cao nên để mang được sức mạnh và sự dẻo dai, người dân nơi đây thường ví con ngựa là con vật đứng đầu thần tài.
Tuy giúp sức người nông dân trong công việc đồng áng, nhưng kề cận ngày thi, những chú ngựa sẽ được chăm sóc theo cách khác lạ sẽ giúp những kỵ sĩ mang thân hình cường tráng và cường tráng hơn. khác lạ, quy trình chăm sóc này sẽ làm cho cho bụng ngựa nhỏ lại để chạy nhanh chóng và bền hơn.
PV mang dịp gặp gỡ anh Vàng Văn Huỳnh (SN 1983, trú tại xã Na Hối, huyện Bắc Hà) – người được ca ngợi là kẻ mang tương đối nhiều giải nhất Bắc Hà trong những giải đua ngựa. Tại nhà cụ Huỳnh, khắp nhà treo những bức tranh cúp, bảng phần thưởng, cờ lưu niệm.
Giải đua ngựa truyền thống vùng cao nguyên trắng Bắc Hà năm 2022 thế hệ tổ chức lần thứ 15 nhưng anh Huỳnh đã 12 năm liên tục tham dự. cùng theo với đó, chàng trai này đã đạt được rất nhiều phần thưởng được tổ chức trong và ngoài tỉnh trong vô số nhiều năm qua.
Anh Vàng Văn Huỳnh vui vẻ san sẻ: “3 năm 2011-2013, tại giải đua huyện Bắc Hà, tôi liên tục ẵm ngôi vô địch nhưng tới nay chưa ai phá được kỷ lục này. Vinh dự là vậy nhưng chiếc may của tôi là tậu được con ngựa hay, người game thủ này đã theo tôi tới hàng chục giải đấu cho tới tận hiện nay ”.
Năm 2010, anh Huỳnh tậu con ngựa trước tiên lúc nó thế hệ 4 tuổi. Nghĩ lúc đó mang người game thủ phụ giúp việc đồng áng, gánh lương thực, nhưng nghe theo phong trào của địa phương, bèn đem ngựa đi thi. Điều đáng ngạc nhiên là, chú ngựa tầm thường ngày nay đã biến thành ngựa đua, chạy nước rút bên trên đường đua, làm cho nhiều đối thủ “hít bụi”, nhưng năm đó lại ko đoạt giải.
Ở nhà, chú ngựa như một người game thủ thân thiết, được anh Huỳnh chăm sóc chu đáo hơn. Năm 2011, “người game thủ” đó đã giúp Huỳnh giành chức vô địch trong sự vui mừng của người thân và tất cả mỗi cá nhân. Sau 12 năm làm việc cùng nhau, ý thức đương đầu của cặp bài trùng này vẫn đang ở phong thái cao lúc chúng ta lọt vào top những cặp bài trùng mang màn trình diễn tốt, lọt được vào vòng chung cuộc năm 2022.
Nói về cách tậu ngựa vô địch 3 năm liền, ngựa tốt thường mang xoáy bên trên trán cao hơn mắt vài centimet, nhị chân sau thẳng, tư thế ngựa cao thì sải chân sẽ dài ra hơn. và sức mạnh sẽ tốt hơn. Ngực ngựa cũng phải to minh chứng ngựa đang mang phong thái tốt, phát triển.
Ngựa tậu lúc còn nhỏ, 3 tuổi mở đầu thay răng, tới 6 tuổi thay răng thế hệ trọn vẹn. Đây là thời khắc để buông bỏ quyền lực tối cao, khó khăn trong những giải đấu và vận động cực tốt của game thủ. Ngựa tới tuổi trưởng thành và cứng cáp rất mang thể cõng 80-100kg hàng bên trên sườn lưng.
Vào thời khắc một tháng trước lúc thi đấu, ngựa đua sẽ được cho ăn một cơ chế ăn khác: ko tiếp tục cho ăn ngô và cỏ nhiều như tầm thường nhưng mà nấu bí đỏ với gạo sẽ giúp ngựa nhỏ bụng. trọng lượng thân thể, tăng sức chạy. song song mang tương đối nhiều phương pháp chăm sóc nhưng mà mỗi cá nhân mang phương pháp riêng để ngựa của tôi luôn luôn mang sức khỏe cực tốt, đạt giải cao trong những cuộc đua.
cùng theo với những nét văn hóa từ bao đời nay, loài ngựa càng ngày càng nâng cao giá trị ko chỉ là trong phong tục, đời sống nhưng mà còn hỗ trợ vùng cao nguyên trắng Bắc Hà phát triển kinh tế tài chính, du ngoạn nâng cao đời sống chủ nhân. nhân loại của chính nó.
