(HNMCT) – “Tôi tới Hà Nội như một người xa lạ, như ra quốc tế nhưng mà dường như ko cần visa. Sau này tôi thế hệ biết Sài Gòn dễ hòa nhập hơn Hà Nội rất nhiều. Nếu game thủ ở lại Sài Gòn, game thủ đã biến đổi thành người Sài Gòn. Nhưng với Hà Nội thì khác, ai sinh ra và vạn thọ ở đây cũng tự hào ”… Nhà văn, nhà lý luận phê bình (LLPB) Ngô Vĩnh Bình đã viết những dòng tâm huyết như thế về Hà Nội trong tác phẩm của tớ. “Hà Nội trong mắt tôi” – in trong tập “Hà Nội tới… và thấy”. nói theo cách khác, trong bất kỳ tác phẩm nào viết về Hà Nội, tình yêu của ông dành riêng cho thành phố cổ kính này vẫn luôn luôn đong đầy như thế.
một. Nhà văn, LLPB Ngô Vĩnh thông thường nói đùa rằng ông là kẻ gốc Hà Nội … ở ngoại thành vì quê ông ở làng Thụy Lôi, tên Nôm là làng Nhái, xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh. Trong câu chuyện kể cho tôi nghe, ông kể: “Thụy Lôi là một làng cổ, một trong những ngôi làng chìm trong truyền thuyết về An Dương Vương. Trong làng với núi Sai, bên trên núi với đền thờ Trấn Vũ – vị thần được thờ ở đền Quán Thánh (một trong tứ trấn Thăng Long). Đây là làng duy nhất ở khu vực miền bắc với tục rước những vị vua sống từ thời An Dương Vương cho tới ngày nay ”.
Trước lúc chuyển hộ khẩu từ quê vào nội thành, cậu gầy nhỏ Ngô Vĩnh Bình lúc còn nhỏ đã từng vượt sông Hồng để lên thành phố chơi. Vào thời khắc đó, chưa xuất hiện cây cầu nào nối huyện Đông Anh ở bờ trái với nội thành ở bờ phải. Từ làng Thụy Lôi vào nội thành chỉ với nhì lối đi. một là đi bộ từ nhà ra bến Đông Trù, đi phà qua sông Đuống tới Ngọc Thụy (huyện Gia Lâm) rồi men theo đường đê tới cầu Long Biên. Cách thứ nhì là đạp xe từ thôn Thụy Lôi, vòng qua cầu Đuống, tới cầu Chui rồi đạp xe thẳng tới cầu Long Biên.
Mỗi lúc với việc ở nội thành, cậu gầy nhỏ Ngô Vĩnh thông thường sang nhà bà ngoại, tới nhà dì, chú để thăm. Đó là những năm đầu Thủ đô thế hệ phóng thích, về thăm bọn họ hàng cũng đồng nghĩa với việc anh được “rong ruổi” tới nhiều tuyến phố. Ra ngõ đục đẽo, ra Hàng Mã, Hàng Vải. Sau Bạch Mai, Đại La, rồi qua Trương Định và nhiều con phố khác… với nhẽ, những lần “nhập phố” ấy đã để lại cho chàng trai Ngô Vĩnh Bình nhiều tuyệt hảo, in sâu trong tâm trí và cũng từ ko ít điều. Chính điều giản dị đó nhưng mà Ngô Vĩnh Bình đã khởi đầu tình yêu với Hà Nội.
2. lúc còn học cấp 3 ở trường làng, Ngô Vĩnh Bình đã sớm thể hiện năng khiếu văn học. Ngay từ lúc học lớp 2, Ngô Vĩnh Bình đã được tậu vào học “chuyên văn” như ngày nay, cậu được tậu vào lớp chuyên Văn của thành phố. Đó là năm 1967, anh học tại huyện nhà, vì tuy là lớp khác lạ của thành phố nhưng cơ sở lại là trường THCS Mai Lâm. Từ đó tới nay anh là học trò giỏi của huyện Đông Anh.
song, lúc thi đại học, cậu học trò giỏi văn đã tậu Khoa Lịch sử của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội để theo học. Năm 1975, ông tốt nghiệp cao đẳng và được phân công công việc tại Viện Dân tộc học thuộc Ủy ban Khoa học xã hội việt phái nam phái nam. Những tưởng “hiểm độc ôn” ấy sẽ với được một nhà sử học chuyên về dân tộc học, nhưng trận chiến bảo đảm an toàn biên giới phía Bắc (1979) xảy ra, Ngô Vĩnh Bình lên đường tòng ngũ và cuộc đời binh nghiệp của anh khởi đầu. khởi đầu từ đó.
Chiến tranh kết thúc, sau một thời kì ngắn huấn luyện quân sự, Thượng úy Ngô Vĩnh Bình chính thức “đầu quân” cho tập san Văn nghệ Quân đội. Từ đó tới nay anh vẫn ở “Nhà số 4 phố Nhà Bình”. Đường Lý phái nam Đế hay Phan Đình Phùng trở thành nơi đi về mỗi ngày của anh. cùng với những năm tháng sống cùng gia đình, với lúc ở khu tập thể Công đoàn bên trên đường Trần Bình Trọng hay khu tập thể K95 ngoài bãi Phúc Xá, rồi ở khu tập thể Huỳnh Thúc Kháng, rồi tập thể Lý phái nam Đế. và ngày nay “bình yên” trong ngôi nhà nhỏ nằm sâu trong làng Cống Vị… đã làm cho anh nhiều thời cơ “quan sát” Hà Nội, thậm chí “quan sát Hà Nội bởi con mắt của một cá thể”. người phương xa ”như anh từng nói. bởi phương pháp đó, ông đã với “một mẫu nhìn thấu đáo và công bình hơn về Hà Nội”.
Ngô Vĩnh Bình viết văn và làm thơ khá sớm. Viết báo từ lúc còn là sinh viên nên anh với “thâm niên” vào loại “lão làng báo chí”. Bút ký viết về Hà Nội của nhà văn, LLPB Ngô Vĩnh Bình là một ngòi bút thực tâm, giản dị nhưng thấu đáo và ý nghĩa. Như lời ông tâm sự: “Tôi với màu đỏ may mắn được học lịch sử từ những người thầy dạy sử“ đệ nhất cấp ”, tức là“ Tứ trụ Lâm, Lê, Tấn, Vương ”.
Riêng đề tài viết về Hà Nội, Ngô Vĩnh Bình cho rằng: “Ai với tình yêu với Hà Nội thì sẽ viết hay về Hà Nội”. Trong cuốn sách “Hà Nội tới… và thấy”, ông đã đề cập tới nhiều nhân loại, nhiều góc phố, nhiều con phố cụ thể, như những tác phẩm “Hà Nội trong mắt tôi”, “thành phố sài thành làng tôi”, “Bà tôi”, “Kỉ niệm đất Mai Lâm”, “Kỉ niệm bãi hồ Phúc Xá”. Hay như: “Hoàng Lộc – xuất hành từ Trường Bưởi”, “Trần Đăng – Một chuyến thăm thủ đô”, “Đọc lại” Hà Nội – Lũy Hoa “. Hay như:” Mùi Hà Nội “,” Nguyễn Huy Tưởng – Hà Nội ”,“ Hà Nội và Hà Nội ”,“ Hoàng Nhuận Cầm vẫn nghiêng hẳn theo “hướng ấy”… Những bài báo này mang tới cho những người đọc những cảm nhận thế hệ mẻ, tinh xảo và cũng tương đối đỗi thực tâm về những người đã tới, sống và hiến đâng cho Hà Nội.
3. ngày nay, dù đã nghỉ hưu nhưng ông vẫn chưa thôi trằn trọc về Hà Nội. Sau tách trà thơm, anh khoe: “Tôi vừa đi họp giao ban bên trên trang báo điện tử trí thức Hà Nội”. Nhà văn, LLPB Ngô Vĩnh Bình đảm nhận tầm quan trọng chủ bút nên cũng bận rộn với những bài vở gửi cho anh. Trang web cũng khá ổn, sắp tới trang web này cũng sẽ ra mắt cuốn “Chuyện người Hà Nội” tập 3, sách cũng rất được phát triển ở quốc tế…
Cứ thế, tình yêu với Hà Nội của nhà văn, LLPB Ngô Vĩnh Bình đã từ những tuyệt hảo đầu đời qua những trang sách tới những cảm xúc “xúc động”. Và, dù thời thế với biến đổi nhưng cảm xúc về Hà Nội vẫn vậy, điều ko giống nhau là lời nói của anh với “trách nhiệm” hơn, với những ước muốn trọn vẹn hơn.
Như anh đã viết: “Người Hà Nội nhưng mà tôi“ gặp ”lần trước tiên là những cô gái. Đó là cô gầy nhỏ Liên dịu dàng và đằm thắm trong “Gánh hàng hoa”, hay cô gái trẻ Lan văn minh trong “Làm phá”… trong những cuốn tiểu thuyết nổi tiếng “Tự lực văn đoàn” nhưng mà tôi đã đọc từ hồi còn gầy nhỏ. học tập… Hà Nội ngày nay đã khác. Hà Nội với khá nhiều chung cư, vấp ngã tư, trà đá, trà chanh thay nước uống, xì gà thay thuốc lào vàng Lạng Sơn ”(“ Hà Nội trong mắt tôi ”)… Nhưng sẽ còn một Hà Nội yêu tới lạ, như một câu thơ thế hệ của nhà văn, nhà văn LLPB Ngô Vĩnh Bình: “Sáng nay thấy hoa sen bên nụ cúc dại / thế hệ hay / Thu đã sang, hè còn đây. / Tại anh, tại em, trong tiếng sóng Tây Hồ ”.
Trong quy trình hoạt động nghệ thuật của tớ, nhà văn, chính ủy Ngô Vĩnh Bình đã với rất nhiều tác phẩm gây được tuyệt hảo với người đọc như “đoạn đường đi tới văn học” (Tiểu luận phê bình văn học, NXB Văn học – 1993). ); “Trần Đăng – nhân loại và tác phẩm” (NXB Quân đội nhân dân – 1996); “Một chặng đường văn học” (Tiểu luận phê bình văn học, NXB Quân đội nhân dân – 1999), “Thơ, chuyện đời” (Tiểu luận phê bình văn học, NXB Văn học – 2003), “Hoa đào cuối năm” (Tiểu luận phê bình – NXB Văn học – Năm 2009); “Con chim chưa về ở đâu” (bút ký, NXB Hội Nhà văn – 2014); “Hà Nội tới… và thấy” (Tân Văn, NXB Hà Nội, 2011)… Ông đã được tặng thưởng nhiều phần thưởng: phần thưởng văn học Bộ Quốc phòng những năm: 1994 cho tác phẩm “Đi vào văn học”, 2004 với “Truyện của thơ, chuyện đời ”, năm 2015 với“ Trăng và súng ”…; Giải Báo chí Bộ Quốc phòng cho tác phẩm “Nửa thế kỷ áo lính”.
