Sống trong một ngôi nhà nhỏ, canh phòng một hòn đảo nhỏ
Huyện đảo Cô Tô bao gồm hơn 30 đảo to nhỏ, trong đó 3 đảo to nhất là Cô Tô, Thanh Lân và Trần. Nhìn bên trên phiên bản đồ, đảo Hòn Ngựa nằm giữa đảo Trần và Cô Tô, khống chế đường hồ ra những đảo ven bờ, cửa sông, lạch, hồ của nhị huyện váy Hà và Tiên Yên. Trạm kiểm soát biên giới Mã Côn cách đảo Trần khoảng 12 km, đảo Thanh Lân 15 km và cảng váy Buôn (huyện váy Hà) 32 km theo tiếng chim bay.
Thượng tá Nguyễn Hồng Tuấn (72 tuổi, hiện nghỉ hưu tại TP Hạ Long, Quảng Ninh), nguyên Phó tư vấn trưởng quân nhân Biên phòng Quảng Ninh, cam đoan: “Đồn Mã Côn khó nhất vịnh. Phía bắc. Nhiều người, kể cả quân nhân biên phòng tỉnh cũng ko biết về sự tồn tại của đồn ”.
 |
|
Cán bộ, đội viên Đồn biên phòng Mã Côn tuần tra bên trên đảo Hòn Ngựa |
Đại tá Tuấn cho biết thêm: Cuối tháng 4/1959, Đồn Biên phòng Cô Tô (lúc đó là Công an nhân dân vũ trang) được xây dựng, với nhiệm vụ giữ gìn bình an trật tự vùng hồ, đảo thuộc nhị xã Cô Tô và Thanh Lân. (thuộc tỉnh Hải Ninh, sau thống nhất với khu Hồng Quảng thành tỉnh Quảng Ninh, tháng 10 năm 1963). từ trên đầu xuân năm mới 1978, phía Trung Quốc tăng cường thêm những hoạt động quân sự sẵn sàng cho chiến tranh biên giới việt phái nam – Trung. Trước tình hình đó, giữa năm 1978, cấp bên trên lãnh đạo Đồn Biên phòng Cô Tô xây dựng đồn biên phòng Mã Côn bên trên đảo Hòn Ngựa để kiểm soát, đảm bảo tuyến đường hồ.
Đây là đảo hoang, chỉ toàn cây bụi nên những ngày đầu quân nhân phải chặt cây, làm doanh trại bởi lá cây. Đầu những năm 1980, nhiều tàu thuyền nhỏ của ngư gia Vân Đồn, váy Hà, Tiên Yên ra vùng hồ Hòn Ngựa, Hòn Ngang, Hòn Núi Nhổn tiến công bắt hải sản và tập trung quanh Hòn Ngựa. thời khắc đó, H.Vân Đồn đã xây dựng một bến thu tậu hải sản tạm thời. Lúc này, Trạm kiểm soát biên phòng Ma Con chỉ được phép xây dựng một căn nhà cấp 4.
“Giữa năm 1983, tôi nhận nhiệm vụ Đồn trưởng đồn biên phòng Cô Tô, việc trước tiên là đi thuyền vào thăm bởi hữu ở đồn Ma Con. Chạy mấy tiếng đồng hồ đeo tay thế hệ tới nơi, thấy quân nhân ăn ở tạm bợ, râu tóc bù xù, thiếu thốn đủ thứ …, xót xa lắm. Sau đó, tôi lãnh đạo, trừ tình huống sóng gió bất khả kháng, lãnh đạo trạm phải theo thuyền tiếp tế về thăm bởi hữu mỗi tháng một lần. tết tây, tôi phải đi thăm và chúc tết ga trước tiên ”, anh Tuấn nói.
 |
|
Căn nhà cấp 4 bị sập là doanh trại của đồn biên phòng Mã Côn những năm 1990 |
10 ngày ăn… chuối
Thượng tá Phùng Thế Vinh, 54 tuổi, cán bộ Đồn Biên phòng Trà Cổ, nay tăng cường làm Phó Bí thư Đảng ủy phường Trà Cổ (TP Móng mẫu, Quảng Ninh) kể rõ: Cuối tháng 12/1995, Biên phòng. Đồn canh Đảo Trần chính thức được xây dựng. Tháng 6/1996, đồn tiếp nhận khu vực Đảo Ngựa và Trạm kiểm soát biên phòng Mã Côn từ đồn biên phòng Cô Tô. Đầu tháng 2/1998, Đồn Biên phòng Thanh Lân được xây dựng, địa bàn Đồn Biên phòng Mã Côn được bàn giao cho Đồn Biên phòng Thanh Lân tiếp nhận và quản lý cho tới nay.
Tháng 6/1996, Thượng úy Phùng Thế Vinh nhận quyết định về làm Đồn trưởng Trạm kiểm soát biên phòng Mã Côn. thời khắc đó, ngư gia ra khơi khai thác nhiều bên trên đảo Ngựa nên việc đi lại đều dựa vào tàu tiến công cá của người dân. bên trên đảo sở hữu một mẫu giếng nhỏ, chỉ sở hữu mười xô nước là cạn. Vào mùa khô, phải vào những khe đá để “hái” nước ngọt về sử dụng. Trạm được cấp một máy nổ nhỏ, mỗi ngày chỉ chạy một tiếng vào buổi tối, cung ứng điện để chạy máy thông tin quân sự liên lạc với trạm.
\N
Cuối tháng 12/1996, sẵn sàng đón Tết Đinh Sửu 1997, gió bấc đông bắc tràn về liên tục, sắp 2 tháng nay, vùng hồ đảo Trần – Hòn Ngựa duy trì sóng cấp 7 – 8. Lượng lương thực dự trữ tại trạm đã chỉ đảm bảo. đủ sử dụng trong một tháng. lúc hết cơm để ăn, Thượng úy Vinh phải đổ dầu máy vào ống tre. tối hôm, ông dẫn quân nhân xuống bãi hồ mò cua bắt ốc, đem về nhà nấu với chuối rừng ăn cho đỡ ngán. Hơn 10 ngày chống chọi với đói khát, bởi hữu vẫn động viên nhau vượt qua khó khăn, kiên quyết bám đảo.
 |
|
Những trái cà chua nát mang từ lục địa ra, được quân nhân chế trở thành món kho, do bên trên đảo thiếu ăn. |
Mùng 2 Tết Đinh Sửu 1997, Thiếu tá-Tư lệnh Nguyễn Xuân Cần, thấy đồng đội đói, bệnh nặng đã liều mình lãnh đạo tàu tiến công cá, vượt bão, chở một tạ gạo và 10 kg. thịt lợn để giải cứu những đội viên của đồn. Kiểm soát biên giới Ma Nê. “Gạo bị ngâm nước hồ và phải phơi vài ngày. Chiều hôm đó nấu một nồi cơm to ăn với thịt luộc chấm muối. tới giờ, tôi vẫn nghĩ bữa cơm ngày mùng 2 Tết năm 1997 là ngon nhất ”, Đại tá Phùng Thế Vinh nhớ lại.
Giấc mơ về ánh sáng, lời nói của nhân loại
nhà hàng chúng tôi từ cảng mẫu Rồng (H.Vân Đồn) đón tàu khách ra đảo Cô Tô, sang mạn ca nô rồi ra đảo Thanh Lân, nghỉ lại một tối. Sáng hôm sau, tôi xuống ca nô cao tốc của đồn biên phòng Thanh Lân, tới đồn biên phòng Mã Côn bên trên đảo Hòn Ngựa, hàng chục năm nay ko tồn tại người ở, chỉ sở hữu mấy minh quân nhân biên phòng. Thiếu tá Hoàng Đức Long, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Thanh Lân đi cùng tôi cho biết thêm: “Năm 2013, cấp bên trên xây dựng nhà 2 tầng làm bến và bến cho tàu neo đậu cũng hoàn thành vào đầu tháng 9/2022”.
 |
Ngôi nhà thế hệ to, khang trang, nhiều chỗ để ở nhưng những mẫu giường vẫn cũ kỹ, gỗ cong vênh từ hàng chục năm nay. Giàn phơi ngoài hiên lủng lẳng vài mẫu máy tính xách tay cục gạch, đón từng đợt sóng từ Thanh Lân hay đảo Trần đã mất. Đại úy – quân nhân chuyên nghiệp Triệu Văn Sinh (đã ở Mã Côn được 2 năm) cho biết thêm: Lương thực, thực phẩm phải tậu của người dân địa phương và vận chuyển tàu cá ra hàng tuần. Hệ thống năng lực mặt trời cũ hỏng, buổi tối chỉ thắp 2 đèn điện và hoạt động đủ cho mẫu tủ lạnh nhỏ trữ thịt, cá ăn trong tuần.
Mã Côn thì nhiều người bên trên bờ ko biết, nhưng ngư gia ở ngư trường Cô Tô thì rất thân thuộc và sắp gụi. Ai đi câu cá cũng ghé vào bến thăm quân nhân, tiện thể xin ít lương thực, trà túi lọc. Vào mùa sóng gió, những tàu neo đậu tránh trú quanh đảo sẽ được quân nhân về đồn gọi cho một vài loại rau nhưng mà đơn vị tự trồng được, lon nước ngọt …
nhà hàng chúng tôi rời Mã Côn lúc thủy triều xuống, bởi hữu đảm bảo bến nhảy xuống đẩy thuyền ra, người nào cũng dặn: “đi dạo sớm kẻo những anh buồn. Cả năm ko thấy ai từ bờ ra thăm đảo “. , cho bờ bến biết đảo sở hữu người canh phòng Một ước mơ nhỏ nhoi nhưng bao năm chưa thành hiện thực …
