Truyền thuyết nhiều làng

Thế là tôi mở màn kể về cây đa ở làng tôi.

Ngày xưa, Vĩnh Tuy quê tôi là một làng quê yên bình, thơ mộng, được coi là một làng quê mang nhiều nét của tâm hồn người việt phái mạnh, với “cây đa, bến nước, sân đình” nhưng trong ký ức tuổi thơ mỗi chiều ngân vang tiếng chuông Vân Sơn. Chùa thủng thẳng rãi buông những tiếng chuông ngân như cất lên từ mái cong của đình làng, từ cây đa lá làng, nằm cách chùa ko xa … Vậy nhưng, những “vật linh” quê nhà ấy. “, theo thăng trầm của thời kì, bọn họ đã cùng nhau đi vào kí vãng xa xôi mấy chục năm như chưa từng tồn tại bên trên mảnh đất làng Vinh thân yêu của tôi.

Cây đa làng Trù Thạch (Lý Thành, Yên Thành). Ảnh minh họa, tư liệu Báo Nghệ An.

Cũng như đình, chùa, miếu, giếng …, hình bóng cây đa đầu làng luôn luôn gợi cho em những tình cảm rất đỗi thân yêu về quê nhà giang sơn. do vì, lúc tôi to lên, biết cách nhận diện, cây đa đã nổi ở góc Tây phái mạnh của bãi cát, phía sau làng sắp chục nóc nhà. Thông thường, ở những làng quê Bắc Bộ hoặc Bắc Trung Bộ, cây đa được trồng ở nơi thuận tiện, thoáng mát, trước mặt, đầu làng hoặc giữa làng, hoặc nơi ở của thần linh, chẳng hạn như sau. đình, đền, miếu. Dân làng thờ cúng vì sở hữu kĩ năng vô hình phù hộ, che chở cho con cháu làm ăn, sinh sống bình an. Nhưng thiếu hiểu biết vì sao cây đa của làng tôi lại nằm ở vị trí “cách xa” làng tới vậy?

hoàn toàn sở hữu thể do ngày xưa (khoảng thời Lý và trước đó) tổ tiên làng tôi định cư bên trên sườn phía bắc của nhì đỉnh Lăng và Rú Lồ sau lúc từ động xuống (lúc đó làng sở hữu tên là Vĩnh Hưng), cây đa ngày ấy nằm ở phần bên trước và giữa làng, cạnh đoạn đường vào chùa và giếng Chùa. Vào thời nhà Trần, sau lúc nhận lời khuyên của Thượng Quốc công Trần Quốc Khang và trạng nguyên Bạch Liêu (khoảng năm 1270), làng được dời vào sườn phía phái mạnh của những ngọn núi đó, làng sở hữu tên là Kẻ Vinh (bấy giờ gọi là Kẻ Vinh). sau này là Vĩnh Tuy) và sở hữu vị trí như ngày nay. Nhà dời được nhưng cây đa thì ko, vì lúc đó sở hữu nhẽ khá cao và um tùm.

Cây đa cổ thụ ở xóm 10, xã Mỹ Thành, huyện Yên Thành. Minh họa: Huy Thu

lúc to lên, chúng ta thấy “Ông già làng” như một lực sĩ, thân hình bạc phơ theo thời kì, với nhì nhánh to như nhì cánh tay vững chãi, tự hào xòe theo hướng tây – đông, nhánh thứ ba (vị trí trung tâm). chỉ tay lên trời xanh như “đầu người lực sĩ” nhìn lên phía Bắc nơi sở hữu ngôi chùa cổ Vân Sơn.

“Ông già” cao nhì chục mét, thân to chừng nhì người ôm, ko tồn tại rễ phụ. Cành tây to nhất “dang tay” hướng về đoạn đường dẫn vào chùa như che bóng mát cho tất cả những người qua đường. bên trên mỗi nhánh sở hữu tương đối nhiều nhánh nhỏ. những cố lão làng tôi cho rằng cây đa sở hữu 3 nhánh, theo phong thủy cây đa là hình tượng của Trời, Đất, Nhân hòa.

Cây đa làng tôi red color phật thủ, lá to, dày, hình bầu dục, nhọn ở đầu lá, mặt bên trên greed color lục, ko lông. Mặt bên dưới sở hữu color nhạt hơn và sở hữu một lớp lông mỏng manh mịn. Theo quan niệm của người xưa, cây đa búp đỏ ko chỉ sở hữu là hình tượng của sức sống dẻo dai, trường thọ; Là hình tượng tâm linh, thần quyền của loài người, lại dễ trồng, dễ sống, tỏa bóng mát, color vẻ xinh nên nhiều làng quê tìm loại cây đa này để trồng “cầu phúc” cho con cháu. Cũng như cây tùng, cây bách, cây đa ko bị rụng lá vào mùa đông. Nó chịu được mỗi thời tiết khắc nghiệt để luôn luôn xanh tốt quanh năm.

những cụ cao niên của làng cũng ko biết đúng mực cây đa sở hữu từ bao giờ. Theo lời kể của bà tôi (sinh vào năm 1888) thì cây đa sở hữu từ thời… người già. tức là, cách đây rất rất lâu, lúc cô sinh ra và to lên, cô đã nhìn thấy một cây đa cao to, vạm vỡ đứng đó. Bà tôi kể lại: “Ngày xưa, sở hữu một đàn vẹt sống ở khóm tre, sắp khu vực chùa Vân Sơn, lông xanh, mỏ đỏ, chân xám. hằng ngày chúng đi kiếm mồi, hái trộm những hạt đa chín từ những vùng khác, bay qua làng mình về định cư ở tổ sắp Mả Phường, vô tình làm rơi hạt xuống đất, hạt yêu đất, yêu quê nhà nên chúng mang ra rễ và nảy mầm. mọc thành cây đa cổ thụ cho tới ngày nay ”. Tương truyền rằng cây đa do ông tổ của làng trồng để lấy bóng mát, tạo phong cảnh cho làng. sở hữu người nói cây đa do một vị sư trụ trì chùa Vân Sơn … trồng.

bên dưới bóng bao làng quê. Ảnh tư liệu: Huy Thu

Người xưa rất coi trọng việc trồng cây đa, do cây đa là hình tượng của làng xã, ko chỉ thế còn để thần linh sở hữu nơi ở, loài người sở hữu nơi ngơi nghỉ, hóng mát. nên việc trồng cây đa được coi là một tác phẩm nghệ thuật. việc quan yếu nên người ta tìm người to tuổi, sở hữu chức sắc, sở hữu uy tín.

hầu hết cây đa làng quê ở bất kỳ đâu bên trên dải đất hình chữ S đều thiêng liêng đối với người việt phái mạnh phái mạnh, xung quanh những cây đa đó người ta lưu truyền nhiều truyền thuyết về cây đa và cho rằng cây đa là nơi thần linh ở. Người xưa cũng cho rằng, cây đa cổ thụ tích tụ linh khí của đất trời, hồn làng, hồn nước nên rất linh thiêng, sở hữu tự bao đời.

Người làng tôi kể, sở hữu lần cành đông bị đổ, những vị chức sắc trong làng đã sai người chặt cành đa để ngừa tai họa. Lạ thay, ai trèo lên cắt cành đa cũng phải gục xuống gốc vì sợ. Tất cả đều kể cùng một câu chuyện về ông già râu bạc phơ kéo áo ông xuống, với giọng nói văng vẳng bên tai: “Kẻ nào chặt cành đa sẽ bị diệt vong ba đời”. sau cuối ko người nào dám chặt cành đa vẫn vươn mình khỏe mạnh cho tới ngày gãy đổ.

Cây đa, giếng nước, mái đình là hình ảnh thân thiết của làng quê xứ Nghệ từ bao đời nay. Trong ảnh: Đình làng Trù Pháp (Yên Thành). Ảnh tư liệu: Huy Thu

Thuở thiếu thời, làng Vinh còn nghèo, nhà nào thì cũng lợp tranh, vách đất. Hơn nữa, mùa hè năm nào thì cũng đều phải sở hữu hỏa hoán vị, sở hữu lúc thiêu rụi một lúc mấy căn nhà. lúc đó, dân làng nói là do “Cô Bò” đốt. Nơi ở của “Cô Bơ” là gốc cây đa. Hãy “thử” đi từ mây về gió như Tôn Ngộ ko. ko phải nhà người nào cũng bị cháy, “Cô Bơ” chỉ cháy nhà vì lý do gì nhưng chỉ “Cô” thế hệ biết. Nhưng “Cô” đốt rất ranh ma, nhà mở màn cháy từ bên trên xuống, từ trong ra phía bên ngoài, từ những dòng thúng buộc giữa tranh và ống tre, rất khó chữa. Cũng vì thế nhưng sở hữu dịp đi một mình, địa chỉ chúng tôi ko dám tới cây đa, vì hồi nhỏ nhưng nghe người to nói là tin “buồn”. Mãi sau này to lên, tôi thế hệ biết “Cô Bơ” là một nhân vật thần thoại, ko tồn tại thực.

Tôi còn nhớ, những niên học cấp 3 ở trường huyện, hầu hết sáng nào tôi cũng phải một mình cuốc bộ qua cây đa đầu làng, qua bãi cát, chùa, giếng chùa, xuống làng Hào Kiệt, qua Văn Điển rồi tới Yên. Nhân, qua cầu Đình thế hệ tới trường. Nhiều hôm trời mưa phùn gió bấc. Để kịp giờ học, tôi phải đi sớm lúc còn chưa rõ người một trời. Một lần, đội nón lá “Truông Kè”, vừa tới gốc cây đa, trong tiếng gió thổi se lạnh, chợt nghe tiếng “thình thịch”, như sở hữu người vấp ngã ngay bên dưới gốc cây đa. . Tôi lạnh sống sườn lưng, tim đập loạn xị. Tôi chạy hết con mương nhỏ câu cá sau ao chùa rồi thế hệ dám hạn chế véc tơ vận tốc tức thời. Một lúc sau, trong ánh đèn mờ ảo bên dưới cơn mưa phơ phất, tôi “run rẩy” nhìn lại nhưng rất may ko tồn tại “con ma” nào đuổi theo. tối đó, tôi về kể lại với bố thì bố bảo: ko tồn tại ma đâu, nếu sở hữu thì cây đa là nơi thần linh ở, ma quỷ ko dám ở cây đa. Và bố tôi nói như để trấn an tôi: “Thần cây đa, ma cây gạo”.

lúc này, mỗi lần về quê, lúc đi ngang qua cây đa cổ thụ (hiện là nhà của anh Hoàn, con ông Bảo Cuội), tôi đứng ngồi ko yên, mong sao kiếm được bóng cây đa. trong thời thơ ấu của tôi. Rồi bao kỉ niệm ùa về như thế hệ hôm qua … Nhớ tới cây đa đầu làng, lòng tôi chợt quặn thắt, trong trái tim sở hữu gì đó nhói đau …

Tuy thế, cây đa đó ko còn nữa, đã mất vĩnh viễn trong làng. Cây đa đầu làng xưa nay chỉ còn trong hoài niệm của lớp người xưa.

Ôi, cây đa làng tôi!