Bị thủy điện
Bắt nguồn từ đỉnh Tu Mơ Rông hùng vĩ ở cực Bắc Tây Nguyên, với tổng chiều dài 73km, sông Đăk Psi chảy qua địa phận 3 H.Tu Mơ Rông, Đăk Tô và Đăk Hà thuộc tỉnh Kon Tum.
Hiện bên trên sông Đăk Psi với 6 nhà máy thủy điện vừa và nhỏ. Nếu từ thượng nguồn sông Đak Psi ở H.Tu Mơ Rông là sự chiếm lĩnh của 2 nhà máy thủy điện Đak Psi 3 và 4 với tổng công suất 45 MW thì về phía hạ lưu sẽ gặp 2 nhà máy thủy điện Đak Psi cấp một và cấp. 2. bên trên phụ lưu chính còn tồn tại những nhà máy thủy điện Đak Psi 5 và Đak Psi 6 với tổng công suất 22 MW.
Dòng sông Đăk Psi hiền khô hòa vốn hiền khô hòa nay đã phải chịu sự “đổ bộ” của những nhà máy thủy điện. Hệ quả là vào mùa khô, nước sông hết sạch, dòng chảy bị thu hẹp, lòng sông lòi ra những tảng đá lởm chởm. Vào mùa mưa lũ, những thủy điện nhất loạt xả lũ, dòng sông Đăk Psi trở thành “hung tợn” cuốn trôi hoa màu sắc, tài sản của người dân nhị bên bờ.
Cơn bão số 9 phối yêu thích với thủy điện xả lũ đã cuốn trôi hoa màu sắc, tài sản … của người dân xã Đăk Pxi.
Đỉnh điểm là cơn bão số 9 năm 2020, nước từ thượng nguồn đổ về quá to, phối yêu thích với việc thủy điện xả lũ sai quy trình đã nhấn chìm vùng hạ du. Cầu treo bắc qua sông ở xã Đak Pxi, H.Đăk Hà bị cuốn trôi trọn vẹn. Chưa hết, 62 hộ dân xung quanh lòng hồ thủy điện Đăk Psi 5 (xã Đăk Pxi, huyện Đăk Hà) bị ngập hoa màu sắc, nhà cửa và nhiều tài sản khác.
Bà Nguyễn Thị Vi (ngụ xã Đắk Pxi) kể lại, trong năm 2020, nhà bà bị ngập nước 2 lần và toàn bộ tài sản bị cuốn trôi. Sống ở đây lâu rồi nhưng chưa bao giờ thấy lũ to như vậy. Từ lúc xây dựng 6 thủy điện bên trên sông, lũ về, những thủy điện cùng nhau xả lũ thì phía bên dưới đều bị ngập. Dù đã gây thiệt hại nặng nề cho gia đình nhưng đã 3 năm trôi qua vẫn chưa tồn tại thủy điện nào đền bù cho gia đình.
Ông Nguyễn Hữu Sơn – Trưởng thôn Đắk Rơ Wang, xã Đắk Pxi cho biết thêm thông tin, thời kì qua, người dân vùng lũ chờ đợi rất nhiều nhưng vẫn chưa được đền bù. Người dân chỉ mong sớm được bồi thường để tái sinh sản, ổn định cuộc sống thường ngày. Nguyên nhân chưa đền bù được là do những nhà máy thủy điện chưa nhận trách nhiệm để xảy ra mưa lũ tương tác tới người dân.
Sông Đăk Psi hứng chịu sự “đổ bộ” của hàng loạt tòa tháp thủy điện nhỏ khiến cho cho sông bị hoang hóa vào mùa khô và ngập lụt vào mùa mưa.
Bước đầu, Sở công thương nghiệp tỉnh Kon Tum cho biết thêm thông tin, nhà máy thủy điện Đăk Psi 5 phải chịu trách nhiệm về sự 62 hộ dân bị ngập lòng hồ. Nhà máy Thủy điện Đăk Psi 5 với trách nhiệm phối yêu thích với chính quyền địa phương và những hộ dân bị tương tác kiểm tra, rà soát, ước tính thiệt hại để bồi thường, tương trợ.
Trong lúc thủy điện Đăk Psi 5 đã với văn game thủ dạng gửi Bí thư Tỉnh ủy và UBND tỉnh Kon Tum giải trình, việc xả lũ của những thủy điện bên trên là nguyên nhân trực tiếp gây ngập cho 62 hộ dân. Nhà máy thủy điện này cũng với yêu cầu những cơ quan chức năng “giải quyết thấu tình, đạt lý, ko gây oan cho đơn vị”.
Trước sự quy trách nhiệm của những nhà máy thủy điện, đoàn công việc liên ngành tỉnh Kon Tum do Sở công thương nghiệp chủ trì đã họp làm rõ nguyên nhân gây ngập úng cho 62 hộ dân vùng lòng hồ thủy điện Đăk Psi 5.
thế hệ đây, Đoàn công việc liên ngành đã với kết luận: Do tương tác của cơn bão số 9 (năm 2020) lũ về quá nhanh chóng và tức thời, nhà máy thủy điện Đăk Psi cấp một và nhà máy thủy điện Đăk Psi cấp 2 đã vận hành, mở cửa. van. xả lũ vượt giới hạn cho phép, ko đúng quy trình vận hành hồ chứa đã được Bộ công thương nghiệp phê duyệt. Việc thủy điện Đăk Psi 5 ko thường xuyên duy tu, nạo vét lòng hồ, tương tác tới tài năng thoát lũ của hồ. Vì những lý do bên trên và lũ quá to đã gây ngập lụt cho những hộ dân vùng lòng hồ thủy điện Đăk Psi 5.
Sau lúc tìm ra nguyên nhân, Sở công thương nghiệp tỉnh Kon Tum đã yêu cầu doanh nghiệp Đức Thành (chủ đầu tư nhà máy thủy điện Đăk Psi 5) bồi thường 60%, doanh nghiệp cổ phần thủy điện Đức Nhân Đăk Psi (chủ đầu tư). Thủy điện Đăk Psi cấp một và thủy điện Đăk Psi cấp 2) đền bù 40% cho những hộ dân.
Sở công thương nghiệp nhấn mạnh, nếu chủ đầu tư bên trên ko hợp tác đền bù, đơn vị này sẽ yêu cầu Cục Điều tiết điện lực Bộ công thương nghiệp xem xét thu hồi giấy phép vận hành nhà máy thủy điện.
Việc vận hành hồ chứa cấp 2 Đăk Psi chưa đúng quy trình là một trong những nguyên nhân gây ngập lụt vùng hạ du.
Ngày 11/8/2022, ông Phan Văn Học – Phó chủ toạ UBND xã Đắk Pxi cho biết thêm thông tin, qua đợt kiểm kê thế hệ nhất, số hộ bị tương tác đã lên tới 96 hộ. Sau lúc với kết luận của Sở công thương nghiệp tỉnh Kon Tum, doanh nghiệp Đức Thành đang tiến hành chi trả tiền tương trợ cho tất cả những người dân bị thiệt hại nhưng vẫn chưa dứt điểm. Về phía doanh nghiệp Cổ phần Thủy điện Đức Nhân Đăk Psi vẫn chưa tính sổ, do vẫn đang hoàn thiện những thủ tục.
Thủy điện chậm rãi bù
Cũng bên trên sông Đăk Psi, sắp 3 năm nay, thủy điện Đăk Psi 2 nợ 36 hộ dân xã Tê Xăng, Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum tổng số tiền bồi thường, tương trợ khoảng một,4 tỷ đồng. do bị tương tác.
Dự án thủy điện Đăk Psi 2 với công suất 3,4 MW, do doanh nghiệp cổ phần Thủy điện Ry Ninh II – Đăk Psi quản lý đầu tư, với tổng mức đầu tư dự án là 131 tỷ đồng. Dự án xây dựng tại xã Tê Xăng, H.Tu Mơ Rông. Dự án được khởi công xây dựng vào tháng 6/2019, dự kiến hoàn thành vào quý III / 2023.
thế hệ đây, cử tri xã Tê Xăng đã kiến nghị UBND tỉnh Kon Tum lãnh đạo chủ đầu tư thủy điện Đăk Psi 2 nhanh chóng chóng bồi thường, đền bù cho tất cả những người dân bị tương tác vì dự án.
Nhà máy thủy điện Đăk Psi 2 vẫn đang nợ tiền tỷ của người dân vùng bị tương tác.
Theo đơn vị bồi thường thiệt hại H.Tu Mơ Rông, từ thời điểm năm 2020 tới nay, chủ đầu tư thủy điện Đăk Psi 2 này còn nợ 36 hộ dân xã Tê Xăng tổng số tiền đền bù khoảng một,4 tỷ đồng. , tương trợ tái định cư để xây dựng tòa tháp và tiền ngừng sinh sản cho những hộ dân.
Đại diện UBND H.Tu Mơ Rông cho biết thêm thông tin, chủ đầu tư đã 3 lần với văn game thủ dạng thông tin tới chủ đầu tư để chi trả tiền bồi thường, tương trợ cho tất cả những người dân nhưng tới nay chủ đầu tư vẫn chưa thực hiện việc chi trả tiền bồi thường. Chủ đầu tư thủy điện Đăk Psi 2 đang xin giãn tiến độ dự án. UBND H.Tu Mơ Rông kiến nghị, sau lúc được cấp với thẩm quyền chấp thuận gia hạn, thủy điện Đăk Psi 2 phải bồi thường theo phương án. Nếu chủ đầu tư thủy điện ko gật đầu đồng ý đền bù, huyện sẽ thông tin UBND tỉnh xử lý.
Theo Sở công thương nghiệp tỉnh Kon Tum, sau nhiều lần bị người dân khiếu nại, chủ đầu tư thủy điện Đăk Psi 2 đã bồi thường hơn 341 triệu đồng cho tất cả những người dân xã Tê Xăng. Số tiền còn lại chưa bồi thường sắp 624 triệu đồng và hơn 540 triệu đồng tương trợ ngừng sinh sản chưa chi trả cho tất cả những người dân. Chủ đầu tư cam kết tới ngày 15/11/2022, nhà máy thủy điện thế hệ sẽ chi trả toàn bộ cho tất cả những người dân bị thiệt hại.
Tại xã Hiếu, H.Kon Plông, tỉnh Kon Tum, người dân cũng ngán ngẩm với thủy điện Đăk Re (được xây dựng bên trên địa bàn nhị tỉnh Kon Tum và Quảng Ngãi, công suất 60 MW, do doanh nghiệp cổ phần thủy điện Thiện Tân làm). nhà đầu tư) vì những hậu quả nhưng nó gây ra. Sự cố mở đầu xảy ra từ thời điểm tháng 12/2021, trong quy trình tích nước ở hồ chứa 3, nhà máy thủy điện này đã làm sạt lở ruộng lúa và ngập đường tạm dẫn vào khu sinh sản của người dân.
Theo UBND xã Hiếu, thủy điện gây thiệt hại về lúa, hoa màu sắc và đường liên lạc theo phản ánh của người dân. Đây là khu vực phía bên ngoài lòng hồ. Để đảm bảo quyền lợi cho tất cả những người dân, khoảng ngày một-một-2022, UBND xã đã mời đại diện doanh nghiệp cổ phần thủy điện Thiện Tân tới làm việc. doanh nghiệp thừa nhận việc tích nước bên dưới lòng hồ tương tác tới người dân.
Xây dựng kênh hồ thủy điện Đăk Re tương tác tới đất sinh sản của người dân xã Hiếu.
Đây ko phải là lần trước tiên nhà máy thủy điện này làm người dân điêu đứng nhưng trước đó, việc xây dựng, vận hành nhà máy thủy điện này đã nhiều lần tương tác và phải bỏ ra hơn 3,3 tỷ đồng để đền bù cho tất cả những người dân.
Theo đó, tới cuối năm 2020, khoảng 12 ha đất sinh sản của 73 hộ dân xã Hiếu sẽ bị tương tác do xây dựng nhà máy thủy điện Đăk Re. Phần to diện tích đất sinh sản này đã bị sạt lở, vùi lấp, ko sinh sản được.
Hiện tỉnh Kon Tum với 28 nhà máy thủy điện vừa và nhỏ đã hoàn thành và đóng điện, công suất hơn 329 MW; 12 nhà máy thủy điện đang xây dựng, công suất hơn 193MW, 36 dự án đang xây dựng, công suất 321MW.
(CATP) Nhiều sông suối bên trên địa bàn tỉnh Kon Tum đang “oằn mình” vì thủy điện vừa và nhỏ “đổ bộ”. Nguyên nhân dẫn tới việc cấp phép ồ ạt những dự án thủy điện một phần do quy trình té sung dự án thế hệ vào quy hoạch khá đơn thuần và giản dị. Chỉ cần những nhà đầu tư nhìn thấy tiềm năng về thủy điện, bọn họ hoàn toàn với thể bởi mỗi cách té sung vào quy hoạch.
