sắp 6 thế kỷ tồn tại và tồn tại trong bối cảnh lịch sử đầy biến động, nhưng Khu di tích lịch sử Lam Kinh với những tòa tháp kiến trúc nghệ thuật lạ mắt và mang giá trị đã biến thành hình tượng của văn hóa việt nam giới nam giới. văn hóa thời Lê sơ, góp góp thêm phần làm dày thêm và phổ biến nền văn hóa việt nam giới nam giới mặn mòi phiên bản sắc dân tộc. song song, trở thành niềm tự hào của người dân xứ Thanh, của dân tộc việt nam giới nam giới biết trân trọng những tinh hoa giá trị truyền thống.
Những ngôi chùa của người Thái ở Lam Kinh. Ảnh: Trường Giang
Theo một vài tài liệu nghiên cứu văn hóa lịch sử, khu đền Lam Kinh mở đầu được xây dựng từ thời điểm năm 1433, sau lúc vua Lê Thái Tổ bỏ xác và được táng tại Lam Kinh. cho tới khoảng năm 1457, một vài tòa tháp như cung điện thờ thượng hoàng Thái hậu và điện thờ cung tần Quốc thái hậu tiếp tục được xây dựng, góp góp thêm phần hoàn thiện dung mạo của toàn bộ lăng và lăng. Quần thể đền, lăng và những tòa tháp kiến trúc với quy mô hơn 200 ha, được xây dựng ở Lam Kinh là một trong những di sản vô giá của thời Hậu Lê được lưu truyền cho hậu thế. theo khá nhiều tài liệu ghi chép lại, Lam Kinh là một hệ thống tòa tháp, bao gồm: Chính điện (chính điện), tòa Thái Miếu, tả hữu, hữu vu, Tây thất, Đông Trù, Nghinh môn, Sân Rồng, hồ Bán Nguyệt, sông Ngọc, cầu Bạch, hồ Tây, hồ Như Áng, hệ thống tường thành… ko giống nhau, với tầm quan trọng “kinh đô lưu niệm”, Lam Kinh nổi trội với hệ thống lăng tẩm. tấm đá ghi công đức của những vua Lê Thái Tổ (Vĩnh Lăng), Lê Thái Tông (Hựu Lăng), Lê Thánh Tông (Chiêu Lăng), Lê Hiển Tông (Dụ Lăng), Lê Túc Tông (Kính Lăng) … to – những tòa tháp kiến trúc nghệ thuật quy mô, thể hiện trình độ kỹ thuật và mỹ thuật cao của kiến trúc thời Lê Sơ và Lê Trung Hưng; song song mang đậm yếu tố địa lý, phong thủy phương Đông, cũng như được xây dựng hợp lý với môi trường thiên nhiên phong cảnh tự nhiên.
Sách Khu di tích Lam Kinh (nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Hảo) trích sử cũ miêu tả: “Cung Lam Kinh sau gối vào núi, trước mặt nhìn ra sông, nước xanh tứ phía, rừng cây um tùm, thành Vinh. Lăng của Lê Thái tổ, Hữu Lăng của Lê Thái Tông và những lăng của nhà Lê đều ở đây, lăng nào thì cũng rất mang thể mang bia, sau phủ Tây Hồ được sử dụng làm “đầu não” như hồ Kim Ngưu, hồ rất rộng to, nước từ mỗi hướng đổ vào, mang con sông bắt nguồn từ hồ đó chảy uốn quanh phần bên trước, lòng sông mang những viên đá tròn nhẵn trông rất xinh nhưng mà hoàn toàn ko một ai dám trộm, còn tồn tại con lạch nhỏ chảy. từ bên tay phải vào trước điện, ôm như hình cánh cung, bên lạch mang cây cầu Bạch Kiều ở Giang Đình, Vạn Thọ Đông Kinh Qua cầu thế hệ tới điện Nền điện cao, đôi cánh rộng mở, xuất hiện nước phẳng lặng trong sân, giống như trước cung điện của nhà vua. Ngoài nghi lễ còn tồn tại nhì ông đồ bởi đá, tục lệ rất linh thiêng. Tòa đại bái gồm ba ngôi liền nhau, mẫu chữ công (I), mô hình theo mẫu những miếu ở Kinh Kinh. Đi lên từng bước, rồi từ đó nhìn xuống rất mang thể thấy núi đồi, thung lũng bên trái, bên phải, loại này loại kia xung quanh, quả là một nơi xinh xắn để tạo dựng cơ nghiệp.
Tuy nhưng, trải qua bao biến cố lịch sử, ko giống nhau là chiến tranh thảm khốc, một thời kì dài, khu đền Lam Kinh sắp như trở thành phế truất tích. Mãi tới năm 1962, Khu di tích lịch sử Lam Kinh thế hệ được xếp hạng di tích cấp quốc gia và được đưa vào quy hoạch bảo đảm. Năm 1994, Thủ tướng Chính phủ chính thức phê duyệt dự án trùng tu, tôn tạo, bảo tồn và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử Lam Kinh, làm cơ sở cho việc bảo tồn và phục hồi dung mạo Lam Kinh. ngày nay. song song, căn cứ vào ghi chép của những học nhái thời quân chủ, những học nhái Pháp (Cadière, Bezacier, Gaspar); dựa bên trên kết quả khai quật khảo cổ học của những nhà khảo cổ học việt nam giới nam giới; song song bên trên cơ sở những dấu vết còn lại, việc trùng tu, tôn tạo di tích được tiến hành liên tục, nghiêm túc, công phu và khoa học. Từ đó tới nay, khoảng 20 hạng mục tòa tháp đã được chỉnh trang, nổi trội là toàn bộ khu chánh điện; lăng tẩm của vua và hoàng hậu; Đền; sân rồng, nghi môn; Cầu Bạch, đền thờ vua Lê Thái Tổ; Đền thờ Lê Lai… cùng theo với đó, những hạng mục như hồ Như Áng, giếng cổ, sông Ngọc, phong cảnh tự nhiên cũng rất được tu ngã, bảo đảm nghiêm nhặt. Nhờ đó, Lam Kinh đã thực sự được “hồi sinh” từ đống tro tàn đổ nát và mang được dung mạo bề thế, tráng lệ và trang nghiêm, linh thiêng để hậu thế ngưỡng mộ, tri ân công đức của tổ tiên.
Vẫn là một quần thể kiến trúc nghệ thuật lạ mắt, được xây dựng bên trên cơ sở tận dụng và cải tạo môi trường thiên nhiên tự nhiên, phối yêu thích với những nguyên lý địa lý – phong thủy của phương Đông. Từ đó, khiến cho cho trung tâm Lam Kinh một khoảng ko bề thế, linh thiêng, in sâu vào tiềm thức dân gian. Tuy là nơi sinh hoạt tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của nhà Lê nhưng những tòa tháp từ lăng tẩm tới đền chùa đều mang bóng vía của kiến trúc làng quê việt nam giới nam giới truyền thống, mộc mạc và thân thuộc. Tản bộ qua cầu Bạch đằng bắc qua sông Ngọc là bước vào một khoảng ko xanh mát và một khoảng ko trầm tư mặc tưởng, hoài cổ. Với những giá trị nổi trội về lịch sử, văn hóa – kiến trúc, nghệ thuật, năm 2012 Khu di tích lịch sử Lam Kinh đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ xác nhận là Di tích quốc gia ko giống nhau (tại Quyết định số 1419 / QĐ-TTg, ngày 27/9, 2012). Sự tôn vinh này đã cam đoan những giá trị lâu bền về lịch sử, văn hóa – kiến trúc, nghệ thuật của Lam Kinh ko chỉ mang tiêu biểu cho một thời đại nhưng mà còn do di sản này đã trải qua quy trình tìm lựa khắc nghiệt. của thời kì và lịch sử, để trở thành tinh hoa nhấp nhánh trong kho tàng văn hóa vĩ đại của dân tộc việt nam giới nam giới.
Cho rằng, di sản văn hóa là sản phẩm của những điều kiện lịch sử, văn hóa, tài chính, chính trị cụ thể qua nhiều thời kỳ lịch sử. Tuy nhưng, loại gọi là sáng tạo văn hóa trước hết phải dựa bên trên yếu tố truyền thống hoặc giá trị tinh hoa của văn hóa dân tộc, song song phải tiếp thu mang tìm lựa tinh hoa văn hóa trái đất. loại hình. Chính vì lẽ đó, quy trình trùng tu, tôn tạo để lấy lại dung mạo của chùa Lam Kinh đã ra mắt hàng chục năm qua, cũng chính là hành trình khơi nguồn những nét xin xắn, tinh hoa của giá trị truyền thống vào đời sống. cuộc sống đời thường tiên tiến. Từ đó, góp góp thêm phần xây dựng nền văn hóa việt nam giới nam giới tiền tiến, mặn mòi phiên bản sắc dân tộc; cũng như khơi nguồn văn hóa làm nền tảng ý thức làm tiền đề nhân lên lòng yêu nước, ý chí tự cường, tự hào dân tộc trong mọi người dân việt nam giới nam giới.
Sông dài
Bài 3: Chánh điện – một tòa tháp kiến trúc nghệ thuật mang giá trị.