Từ vùng núi Lam Sơn, cách đây hơn 600 năm, vào mùa xuân năm Mậu Tuất 1418, Lê Lợi đã phất cờ khởi nghĩa chống quân Minh xâm lược. Trong 10 năm đấu tranh gian truân, cuộc khởi nghĩa Lam Sơn đã trọn vẹn thắng lợi. Trong thắng lợi đó, mang tầm quan trọng, đóng góp quan yếu của nhân dân Thanh Hóa từ những ngày đầu khởi nghĩa.
Thác Ma Hao nằm bên dưới chân núi Pù Rinh (Lang Chánh) – nơi gắn liền với khá nhiều event liên quan tới cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Ảnh: Hoài Anh
Sau lúc cuộc khởi nghĩa của nhị người chúng ta Trần là Trần Ngỗi và Trần Quý Khoang thất bại trọn vẹn vào năm 1413, sứ mệnh lịch sử đấu tranh phóng thích dân tộc được giao cho Lê Lợi và những đồng chí của ông. “Nằm gai nếm mật” cùng anh. là kẻ hiểu rất rõ về địa hình và nhân loại miền núi phía Tây Thanh Hóa, Lê Lợi đã xây dựng và đặt nền tảng bền vững cho căn cứ địa trước tiên của cuộc khởi nghĩa. Đó là núi Lam (tức núi Chàm) trong khoảng ko địa lý hành chính Lam Sơn là nơi xuất phát. Từ đó, cả trước, trong và sau khởi nghĩa, đất Lam Sơn đều trở thành “đất cơ người chơi dạng”.
Xứ Thanh đã để lại dấu ấn đậm nét trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, do đây ko chỉ là là căn cứ địa bền vững cho cuộc khởi nghĩa, nhưng mà còn là nơi “góp góp phần” khởi nghĩa của biết bao danh tướng tài tình, mở nước. xuất phát từ “nơi hoang vu”. Trong đó, tiêu biểu rất tốt, vĩ đại nhất là hero phóng thích dân tộc Lê Lợi – vị thống soái vô thượng và là vong hồn của cuộc khởi nghĩa. Ông khước từ mỗi quyền lợi riêng tư để mưu những việc to “mưu sự báo thù, thao thức luôn ghi nhớ” (Đại Cáo Bình Ngô), “trong rèn binh khí, ngoài giả nghĩa thân” (Phú Núi Chí Linh). Tư tưởng của ông đã được bia Vĩnh Lăng tại Khu di tích lịch sử quốc gia ko giống nhau Lam Kinh ghi lại: “… dẫu mang loạn to, chí chí càng vững. Ẩn mình ở núi Lam Sơn làm thợ cày. Vì lòng căm thù bọn cướp tàn nhẫn, càng lưu ý nghiên cứu mưu lược, sử dụng hết việc nhà để đãi khách ”.
Năm 1418, Lê Lợi xưng là Bình Định Vương, phất cờ khởi nghĩa. Cuộc khởi nghĩa kéo dãn dài 10 năm (1418-1427), trong hơn 6 năm, vùng rừng núi Thanh Hóa được sắm làm căn cứ địa. Vì lực lượng yếu, mỏng tanh nên thời đoạn đầu của cuộc khởi nghĩa cũng chính là “thời kỳ gian truân, lâu dài nhất”, lúc đó “nghĩa quân thế hệ nổi”, nhưng “giặc thì hung hãn”, mang lúc lâm vào tình thế đang phải “tạm giới hạn”. nhị năm chinh chiến củng cố lực lượng ”, nhưng với nghị lực phi thường và được sự đùm bọc, tương trợ của nhân dân, nghĩa quân đã vượt qua muôn vàn khó khăn, nguy hiểm, từng bước được khôi phục và phát triển mạnh mẽ và tự tin.
Theo sách “Lam Sơn Thực Lục”, thuở thuở đầu, nghĩa quân Lam Sơn chỉ mang 35 võ tướng, 200 thiết giáp, 200 nghĩa sĩ, 200 dũng tướng, 14 con voi… tất cả ko quá 2.000. mọi người. . Trong lúc đó, quân Minh mang hơn 4.50.000 người và hàng trăm con voi và ngựa. Vậy nghĩa quân Lam Sơn từng bước vượt qua khó khăn này bởi phương pháp nào? Câu replay đã được Nguyễn Trãi đúc kết trong người chơi dạng lên tiếng chiến công: “Dân tư cõi một nhà, tre dựng, cờ bay phơi phới / Tướng quân mang lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt”.
Trước lúc khởi nghĩa nổ ra, biết Lê Lợi là kẻ mang tài, mang đức, nhiều người đã tới Lam Sơn cầu cứu, xin làm người hầu cho Hào trưởng Lê Lợi và sau này nhiều người xuất hiện trong lễ hội thề Lũng. Nhai, trở thành những vị tướng tài tình, trung thành, đảm đương và giữ vị trí quan yếu trong cuộc khởi nghĩa, là đội viên thân tín của nghĩa quân Lam Sơn. Hội thề Lũng Nhai (1416) gồm Lê Lợi và 18 người người chơi thân, hồ hết là kẻ Thanh Hóa, như Lê Lai, Nguyễn Thận, Lê Văn An, Trịnh Khả, Trương Lợi, Lê Liễu, Lê Ninh, Lê Dang, Vu. Uy, Nguyen Ly, Truong Chien, Dinh Lan …
Thành phần tham dự khởi tức là kẻ Thanh Hóa cũng khá nhiều chủng loại, từ đồng bởi như: Lê Tòng Kiều, Võ Uy, Hạ Mộng, Lê Khuông; tới đồng bào những dân tộc thiểu số như: Lê Đăng, Lê Hiếu, Lê Sao, Lê Yết, Lê Xá, Lê Lợi, Lê Cơ … cùng theo với đó, con gái Thanh Hóa cũng đều phải sở hữu ko ít đóng góp trong công cuộc khởi nghiệp. như cung ứng lương thực, xây dựng căn cứ, tham dự đấu tranh, kiêu dũng hy sinh vì nghĩa to như bà Phạm Thị Ngọc Trân (vợ Bình Định vương Lê Lợi) – người mang công cai quản nông trường, lương thực ở Lam Sơn, lãnh đạo. của những phái nữ quân nhân; Công chúa Hồng Nương là con gái Lê Lợi cũng từng làm phái nữ tướng tiến công giặc; Nguyễn Thị Bành (vợ Nguyễn Chích) là một phái nữ tướng tài tình lãnh đạo nhiều trận tiến công … Tất cả đã tạo thành sức mạnh tổng hợp để lập nên một cuộc khởi nghĩa thuận tiện cho việc phát triển sau này.
Sự đóng góp của Nhân dân Thanh Hóa được ko ít nhà nghiên cứu tiến công giá là “nổi trội và toàn diện và tổng thể nhất”. Trong bài viết “Lam Sơn, căn cứ hậu cần trước tiên của cuộc kháng chiến chống quân Minh”, nhóm tác giả Đinh Xuân Lâm – Trần vẻ vang đã nhận được xét: “Trong quy trình sẵn sàng khởi nghĩa, Lê Lợi ko giống nhau chú trọng tới việc huy động vật chất và nguồn lương thực trong nhân dân, nhất là đồng bào những dân tộc thiểu số ở miền núi phía Tây Thanh Hóa, giáp với căn cứ địa Lam Sơn nhưng mà nghĩa quân mang mối quan hệ rất khăng khít. sách “Khởi nghĩa Lam Sơn 1418-1427”, đã chỉ rõ: “hầu hết ko làng nào ở nhị huyện Lương Giang và Cổ Lôi ven sông Chu ko tồn tại dòng tộc. tham dự nghĩa quân trong những năm sẵn sàng này ”.
Giữa muôn vàn phong bế và tiến công phá độc khốc liệt của địch, Bình Định Vương và nghĩa quân đã phụ thuộc địa hình đồi núi hiểm trở từ Quan Hóa, Quan Sơn, Thường Xuân, Bá Thước, Lang Chánh, Cẩm Thủy, Ngọc Lặc, Thạch Thành. … để vừa tiến công vừa phòng thủ để duy trì đấu tranh. mang những lần nghĩa quân bị phong bế, hiểm trở, phải ba lần rút lên núi Chí Linh, cả tháng trời ko tồn tại lương thực. chiếc khốn nạn lúc thuở đầu được tác giả “Bình Ngô Đại Cáo” ghi lại: “lúc lương Linh Sơn cạn mấy tuần / Khởi Huyền Quan ko đội”. Giữa tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, sự đùm bọc, chăm lo tận tình của đồng bào những dân tộc vùng núi Chí Linh đã biến đổi thành chỗ dựa để Lê Lợi và nghĩa quân ngày tối “thấu tâm tư. ., vỗ về quân lính, sắp xếp quân đội, chỉnh đốn vũ khí… thề quyết tử trận, thề ko đội trời chung với giặc ”.
Từ căn cứ địa Thanh Hóa, hàng chục trận tiến công to nhỏ đã ra mắt khắp Mường Yên, Lạc Thủy, Mường Một, Mường Khao, Mường Nah, Bến Bông, Mường Thơi, Bó Mọc, Thi Lang, Quán Du, Kinh Long, thắng nhiều. những trận tiến công quan yếu đã đưa cuộc khởi nghĩa Lam Sơn trở thành trung tâm của cuộc đấu tranh chống ách đô hộ của quân Minh đầu thế kỷ XV. quy trình trui rèn và từng bước cứng cáp của nghĩa quân trong thời kỳ này đã tạo tiền đề cho cuộc khởi nghĩa sang Nghệ An năm 1424. Cũng từ đây, khởi nghĩa Lam Sơn mang một bước ngoặt thế hệ, với khá nhiều thắng lợi vang dội. quyết định tới cục diện chiến tranh.
Sau 10 năm khởi nghĩa, trải qua bao gian truân, sau cuối đã giành được thắng lợi vẻ vang, mở ra một triều đại thế hệ – thời Lê sơ, kéo dãn dài 360 năm trong lịch sử việt phái nam phái nam. Đây là thời kỳ phục hưng, phát triển rạng rỡ và hùng mạnh nhất của quốc gia phong kiến Đại việt phái nam. Qua đó cam kết thêm tầm quan trọng quan yếu của đất và người xứ Thanh trong công cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm, bảo đảm an toàn độc lập dân tộc và xây dựng quê nhà, tổ quốc.
Hoài Anh
(Bài viết mang sử dụng một vài tư liệu từ Hội thảo khoa học “hero dân tộc Lê Lợi và nhân dân Thanh Hóa với Khởi nghĩa Lam Sơn”).
